Samen op weg naar een "Renature Brussels"-plan!

Bijna tien jaar geleden betekende de goedkeuring van het eerste Gewestelijk Natuurplan een keerpunt in de initiatieven voor natuurbehoud en biodiversiteitsbescherming in Brussel. 

Vandaag is het tijd om een nieuwe visie voor de Brusselse natuur te ontwikkelen door alle betrokken partijen te mobiliseren. Bovendien verplicht de nieuwe Europese natuurherstelverordening, die in de zomer van 2024 werd goedgekeurd, ons om ambitieuze beleidsmaatregelen te ontwikkelen op het gebied van ecosysteemherstel en soortenbehoud. 

Een natuurlijke rijkdom om te beschermen en te ontwikkelen

Het Brussels Gewest is rijk aan natuur: meer dan 8.000 ha groene ruimten, waaronder ongeveer 242 ha beschermde natuur- en bosreservaten en 2.300 ha Natura 2000-gebieden.

Toch is deze natuur kwetsbaar en wordt de biodiversiteit bedreigd: 53,2% van het gewestelijk grondgebied is ondoorlaatbaar, minstens 34 vogelsoorten nemen af in aantal, 41 bijensoorten zijn uitgestorven en 81 soorten verkeren in een ongunstige toestand, 30% van de amfibieënsoorten is verdwenen uit de regio, 28% van de inheemse vlindersoorten is zeldzaam of zeer zeldzaam en 39% is uitgestorven.

Om ervoor te zorgen dat dit natuurlijk erfgoed bijdraagt aan de levenskwaliteit en de veerkracht van onze stad tegen de effecten van klimaatverandering, is een langetermijnvisie noodzakelijk.

Binnen dit kader zullen talrijke strategische richtingen en acties worden besproken tussen de gewestelijke administraties en lokale partners, waaronder:

• De actualisering van de ecologische netwerkkaart en de groene infrastructuur van Brussel.
• Het vaststellen van kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen voor vergroening en bebossing ("bomenplan").
• Reflectie over compenserende maatregelen voor verstedelijking om "no net loss" te bereiken: geen nettoverlies van groene oppervlakten en boomkruinen.
• De implementatie van natuurlijke oplossingen (nature-based solutions) en klimaataanpassingen op basis van ecosystemen (ecosystem-based adaptation).
• De verbetering van soortenbescherming en het beheer van samenleven met wilde dieren.
• Het verwelkomen en beschermen van fauna in stedelijke bebouwing.
• Het vaststellen van maatregelen ter bevordering van bestuivende insecten.
• De verrijking van groene ruimten en de algemene invoering van geïntegreerd ecologisch beheer.
• Maatregelen ter bescherming en ontwikkeling van natuurlijke habitats.
• Gelijke toegang tot natuur voor iedereen.
• De herziening van het gewestelijk bestuur op het gebied van natuur.
• De invoering van een versterkte monitoring en de selectie van resultaatsindicatoren.

Het Renature-plan, een ambitieuze visie voor de Brusselse natuur

Het eerste Gewestelijk Natuurplan, goedgekeurd door de regering in 2016 en verlengd tot 2025, moet nu worden geactualiseerd. Er moet veel werk worden verricht om het natuurbehouds- en ontwikkelingsbeleid te plannen voor de horizonten 2030 en 2040. 

Met de inwerkingtreding van de Europese natuurherstelverordening in augustus 2024 moeten de EU-lidstaten uiterlijk in de zomer van 2026 een natuurherstelplan opstellen. Deze ontwikkeling loopt parallel met de actualisering van het Natuurplan, wat de noodzaak onderstreept om deze twee documenten in één geïntegreerd "Renature"-plan samen te brengen. 

Bekijk PDF