Neem een kluit aarde per testzone af.
Om een optimale kluit te verkrijgen, volgt u deze vier stappen:
Leer meer over uw grond
Is uw bodem gezond en levend? Haal wat aarde uit je tuin en volg deze stappen om erachter te komen!
Leefmilieu Brussel helpt u daar graag bij met zijn tool Test je bodem. Eenvoudig te gebruiken, leuk én gratis!
Leer meer over uw grond
Absorbeert uw terrein water bij hevige regenval? Is de kwaliteit van uw bodem voldoende goed om er groenten en planten te laten groeien? Met andere woorden: zit er leven in uw bodem? Wilt u weten of uw bodem gezond is?
Dat kan heel eenvoudig: neem een kluit aarde uit uw tuin en volg de stappen om die te analyseren.
Technische info
Doelgroep
Particulieren - Overheidinstanties
Seizoen
Herfst - Winter - Lente - Zomer
Type actie
Plannen - Diagnosticeren - Beschermen
Betrokken ruimte
Tuin - Openbare ruimte - Groene ruimte - Speelplaats
Niveau
Beginnend
Bereid uw test voor
Ontdek de tutorial in videoformaat!
Kies het juiste moment
Op het moment dat u uw monster neemt, moet de bodem vochtig zijn, maar niet doordrenkt met water. Vaak wordt aangeraden 48 uur te wachten na de laatste regenval. Natuurlijk hangt dit af van de intensiteit en frequentie van de regenval – het is allemaal een kwestie van evenwicht:
- Wacht iets langer als het vaak en hevig heeft geregend.
- Neem het monster niet direct als de laatste regenval volgde op een lange periode van droogte.
Baken de testzones af
Verdeel uw terrein in homogene zones.
Als eigenaar van het terrein hebt u waarschijnlijk al vastgesteld welke de zones zijn:
- Waar het gras op zijn best is.
- Waar de grond gemakkelijker te bewerken is.
- Waar de bodem bij de geringste droogte uitdroogt.
- Waar het water na een zware regenbui blijft staan.
- Waar de kleur van de bodem donkerder is.
Op basis van deze kenmerken kunt u het terrein opdelen in verschillende zones. Maak vervolgens een schatting van de oppervlakte van elke zone (in m²).
Hebt u een moestuin of een zone voor groenteteelt (of wilt u er een aanleggen), dan moet u die zone meetellen als specifieke onderzoekszone.
Het is niet altijd nodig om binnen uw terrein verschillende onderzoekszones te onderscheiden. In de meeste gevallen zijn 2 of 3 zones voldoende, terwijl kleine tuinen meestal beperkt blijven tot één zone. De bodemkwaliteitstest is beperkt tot maximaal 4 zones en heeft geen betrekking op bebouwde en/of overdekte zones (terrassen, verharde paden, met grind bedekte zones enz.).
.jpg)
Gebruik het juiste materiaal
- Een spade of schop
- Een mes (met een lemmet van ca. 10 cm)
- Plasticfolie (bv. vuilniszak)
- Een emmer water
- Papier om uw waarnemingen te noteren
- Een toestel om foto's te nemen
Neem grondmonsters
1.
Graaf eerst een gat van 20 cm diep om er de kluit uit te halen, die ongeveer 25-30 cm diep en 15-20 cm breed moet zijn.
2.
Bepaal vervolgens de omtrek van de af te nemen kluit door de spade verticaal in de grond te duwen.
.jpg)
3.
Steek de spade via het eerder uitgegraven gat onder de kluit om die voorzichtig uit de grond te halen. Let daarbij op dat u de grond niet samendrukt door te veel te forceren.
4.
Schraap de wanden van de kluit een beetje af als deze door de spade zijn gladgestreken.
Om uw gazon te behouden
Snijd het bovenste deel van de kluit (het gras en de wortels, tot 5 cm) af en bewaar dit om het na de tests weer op zijn plaats te leggen.
Voer uw test uit
Er zijn zeven stappen voor elke afgenomen kluit en voor de wanden van het gat waar u de kluit hebt afgenomen.
Observeer en noteer het bodemleven bij elke stap, en in het bijzonder het aantal aanwezige regenwormen:
- Op het moment dat u de kluit uit de grond haalt.
- Bij het verwijderen van de eventuele graszode.
- Tijdens de drop test (zie stap 2 hieronder).
Stap 1 : Kleur van de grond
Observeer de kleur van de kluit en ook de kleur van de wanden van het gat (de eerste 10 cm vanaf de oppervlakte).
Wat ziet u ? (Meerdere antwoorden mogelijk) :
A. donkerbruine kleur
B. middenbruine kleur
C. lichtbruine kleur
D. aanwezigheid van blauwgrijze vlekken of roestvlekken
Stap 2 : Drop test – structuur van de bodemdeeltjes
Hef de kluit op (op een spade) tot op een hoogte van +/- 1 m :
- Laat hem vallen op een vlakke ondergrond die bedekt is met plasticfolie (indien mogelijk op een harde ondergrond).
- Schuif de fijnere grond en losse deeltjes aan de kant en observeer het bodemleven. Neem de grootste stukken van de kluit en herhaal dit nog twee keer.
- Haal vervolgens de resterende stukken kluit voorzichtig uit elkaar volgens de breuklijnen.
- Schik de stukken en kluiten tot slot van groot naar klein.
- Maak een foto van de fragmenten van het blok (voorgrond) en de omringende omgeving (achtergrond).
Wat ziet u ?
A. Goede structuur, overwegend kleine afgeronde en brokkelige stukken met enkele grotere stukken.
B. Matige structuur, grotere en hoekigere stukken die 30% of meer uitmaken van het eindresultaat, naast fijne en brokkelige stukken.
C. Slechte structuur, voornamelijk harde en hoekige grote stukken die na drie keer neerkomen niet gebroken zijn. Er zijn weinig fijne deeltjes.
Stap 3 : Bodemleven
De drop test is de beste manier om allerlei soorten levende organismen en kleine beestjes waar te nemen. Let dus goed op en noteer wat u waarneemt.
Hebt u regenwormen gezien ?
- Ik heb geen regenwormen gezien.
- Ik heb een of meerdere regenwormen gezien:
- Tussen 2 en 5
- Meer dan 5
Stap 4 : Worsttest – bodemtextuur
- Neem een klein beetje aarde in uw handpalm en haal er de onzuiverheden uit (wortels, steentjes, stukjes dode takken of stukjes bladeren). Voeg er indien nodig een beetje water aan toe tot u een kneedbare en samenhangende structuur krijgt.
- Rol vervolgens deze aarde tussen uw handen tot een bolletje en vervolgens tot een worst van ongeveer 10 cm lang en buig die tot een ring.
Wat ziet u ?
A. Het is onmogelijk om een samenhangend bolletje te rollen.
B. Het bolletje breekt gemakkelijk.
C. Het lukt om een samenhangend bolletje te rollen.
D. Het lukt om een worst (buis) te rollen.
E. Het lukt om deze tot een ring te buigen.
Stap 5 : Messentest
Bij deze stap duwt u een mes in de verticale wand van het gat (10-15 cm) waar de kluit werd afgenomen :
- Plaats het mes loodrecht op het midden van de wand en duw het geleidelijk in de grond.
- In eerste instantie zou het mes vlot in de grond moeten glijden. Als u weerstand voelt, noteer dat dan en probeer toch door te gaan. Herhaal deze handeling op verschillende plaatsen om uw eerste indruk te bevestigen (wel of geen weerstand) en blokkering door een steen uit te sluiten.
Wat ziet u ?
- Niet-samenhangend materiaal, de wanden brokkelen moeiteloos af.
- Het mes dringt gemakkelijk door in de geteste wanden.
- Er is een lichte inspanning nodig om het mes in de testzones te duwen, maar het gaat erin tot aan het heft.
- Het mes kan maar moeizaam tot aan het heft in de wand geduwd worden.
- Het mes dringt niet volledig door, zelfs niet met een zware inspanning.
- Het is niet mogelijk om het mes meer dan een paar millimeter in de wand te duwen.
Stap 6 : Doorlaatbaarheid van de bodem
Om te weten te komen hoe snel water in uw bodem infiltreert (doorlaatbaarheid):
- Vul het gat waar u de kluit hebt verwijderd helemaal tot boven met water.
- Laat het water gedurende een uur zakken.
- Controleer vervolgens het waterpeil.
Wat ziet u ?
- Al of bijna al het water is geïnfiltreerd. Het gat is nu (zo goed als) leeg.
- Het water is geïnfiltreerd tot ongeveer de helft van de hoogte van het gat.
- Het water is nauwelijks geïnfiltreerd en het gat is nog steeds bijna vol.
Stap 7 : Bodemvreemde materialen
In het verleden werd uw terrein mogelijk opgehoogd met aangevoerde grond (aanvulgrond). Die aanvulgrond is niet altijd van goede kwaliteit. Hij kan bodemvreemde materialen bevatten, zoals stukken baksteen of metaalschroot.
De aanwezigheid van deze materialen kan een contra-indicatie zijn voor het gebruik van het terrein (bijvoorbeeld een moestuin).
Onderzoek uw kluit en het gat aandachtig op de volgende elementen: kiezels, as, stukjes baksteen, schroot, plastic, glas enz.
Wat ziet u ? (Kruis alles aan wat u hebt waargenomen)
- As (bv.: houtskoolfragment).
- Kunstmatige grove elementen (baksteen, schroot, enz.).
- Andere grove elementen (kiezels, steenslag).
Als u geen van deze elementen ziet, vink dan niets aan en ga verder met de volgende stap.
Rond de test af en wacht op de resultaten
Wanneer u de laatste stap hebt afgerond:
- Vul het gat met de resten van de kluit, door de grond licht samen te drukken.
- Leg, indien nodig, de graszode die u had bewaard terug op zijn plaats.
- Aarzel niet om de zone te besproeien als het de volgende dagen droog blijft.
Ga vervolgens naar "Brusoil" om uw testresultaten en waarnemingen in te voeren.
Zodra Leefmilieu Brussel uw gegevens ontvangen heeft, zal ze uw waarnemingen interpreteren en uw bodemkwaliteitsfiche opstellen. Die ontvangt u dan per e-mail.
