Groene Phare: een groene oase aan de Anderlechtsepoort in Brussel
Het burgercollectief Heris is al enkele jaren bezig met de vergroening van zijn flatgebouw. Het doel van het project ‘Groene Phare’ is om een voorbeeldige groene ruimte te creëren om de biodiversiteit in de wijk rond de Anderlechtsepoort te bevorderen en tegelijkertijd de sociale cohesie te versterken.
Algemene kenmerken
Burgercollectief Heris
Beplante gevels, kleine bloemperken langs gebouwen en trottoirs
Inheemse klimplanten, struiken en kruidachtige planten die gunstig zijn voor vogels, bestuivers en andere insecten
De stad vergroenen en sociale banden herstellen
De belangrijkste doelstellingen van dit project zijn het creëren van stedelijke biotopen ten voordele van flora en fauna, het versterken van het ecologische netwerk in het centrum van Brussel en het versterken van de sociale banden in de wijk.
Het project werd uitgevoerd in twee fasen: de eerste fase, de ontwikkeling van het ‘Parcket’, werd voltooid in 2014, dankzij de financiering van de Stad Brussel in het kader van het duurzame wijkcontract ‘Bloemenhof’.
De andere verbeteringen werden tussen 2021 en 2023 uitgevoerd met financiering van Leefmilieu Brussel in het kader van de projectoproep ‘Vooruit met de wijk’.
- Inrichting van het ‘Parcket’ door het beplanten van een driehoekig gazon met boom tegenover het gebouw.
- Plaatsen van klimplanten tegen de gevels van het gebouw.
- Aanleggen van perkjes met kruidachtige planten onder aan de gevels, over de hele omtrek van het gebouw.
- Aanplanten van gemengde hagen.
- Creatie van een groene boog over het ‘Vestje’ (op de binnenplaats van het gebouw).
- Totale lengte van de beplante stoepen: 43 m
- Breedte en diepte van de beplante stoepen: 0,30 - 0,40 x 0,50 m
- Hoogte van de klimplanten op volwassen leeftijd: +/- 10 m
- Aantal wooneenheden in het gebouw: 62
Planning van de werken
Het burgercollectief Heris heeft contact opgenomen met de gemeente die verantwoordelijk is voor deze weggedeelten om de nodige toelatingen en technische informatie te verkrijgen (onder meer de plannen van de afvalwater- en energieleidingen), alvorens de werkzaamheden uit te voeren.
Ter voorbereiding op het plaatsen van klimplanten zorgde het collectief ervoor dat het de toestemming had van de gebouweigenaren en, met de hulp van Natagora en AMG BV, dat de gevelbekleding geschikt was voor de voorgestelde ondersteuningssystemen voor klimplanten (haken en kabels).
Ook de omstandigheden waarin toekomstige planten zullen gedijen (bodemkwaliteit, zonlicht, vochtigheid, gebruik van de openbare ruimte) werden bekeken met het oog op de best mogelijke keuze van planten en type inrichting.
.jpg)
Inrichting en plantenkeuze
Over een afstand van 90 meter werden rondom de residentie, aan de kant van de Zuidlaan en de Anderlechtstraat, plantkuilen gemaakt van 50 cm diep en minstens 40 cm breed.
Deze werden opgevuld met teelaarde gemengd met biologische compost.
Er is een verscheidenheid aan kruidachtige en houtachtige planten geïnstalleerd, afhankelijk van het zonlicht.
- Inheemse klimplanten: Wilde kamperfoelie (Lonicera periclymenum) en bosrank (Clematis vitalba), enz.
- Inheemse heggen: Wilde liguster (Ligustrum vulgare), enz.
- Kruidachtige planten: Duizendblad (Achillea millefolium), bloedooievaarsbek (Geranium sanguineum), enz.
Na het planten werd een laag mulch en versnipperd hout aangebracht om de grond te beschermen tegen zonnestraling en wind- en watererosie. Ze garandeert ook een geleidelijke aanvoer van voedingsstoffen voor de planten.
Wijkdynamiek
Door vegetatie te planten wilde het collectief ook de sociale cohesie in de buurt versterken. Hiervoor worden een aantal evenementen georganiseerd, zoals buurtfeesten, collectieve tuinierdagen of groenonderhoudsdagen en andere gezellige activiteiten. Vergroenen blijkt een goede manier te zijn om buurtbewoners samen te brengen.
- De bewoners van de residentie zijn op de hoogte gehouden van het project en de voortgang via borden bij de ingang en een Facebookpagina. Het samen tuinieren heeft ook de interactie tussen de bewoners gestimuleerd.
- Omwonenden konden met de bewoners communiceren tijdens de buitenwerkzaamheden.
- Er zijn ook contacten gelegd met het nabijgelegen Riolenmuseum en toekomstige samenwerkingen worden overwogen.
- Het collectief hoopt in de toekomst ook een samenwerkingsverband aan te gaan met Samusocial.
- De beplanting wordt onderhouden door de bewoners van de residentie. De mede-eigenaars hebben ook besloten om extra verbeteringen te financieren (regenwateropvang).
Wat nam bij dit project het meeste tijd in beslag?
- Het onderzoek naar de soorten en het planten ervan.
- Materialen bestellen / inkopen
- Toezicht houden op de werken van de aannemer aan de geveltuinconstructie en de gevelkabels
- Het maken van een maquette
- Communiceren (affiches maken ...) en de basisgroep voortdurend op de hoogte houden
- Het administratieve werk (verslagen en controle van uitgaven/bewijsstukken)
De buurtbewoners zijn positief over de resultaten, hoewel het moeilijk is om voortdurend vrijwilligers te werven die bereid zijn om zich voor de lange termijn te engageren.
