Belangrijkste kenmerken
Strikte bescherming beperkt tot parken, bossen, groene zones en gebieden met hoge biologische waarde (Bijlage II.3.A, Natuurordonnantie)
Observeren, determineren, ontdekken
Tircis heeft bruine tot oranje vleugels met vlekken variërend van oranje tot lichtgeel, met 3 of 4 zwarte oogvlekken met witte pupillen.
Met zijn bruine vleugels gemarkeerd met vlekken wordt het bont zandoogje beschouwd als een vroeg teken van de lente.
Deze belangrijke foerageerder speelt een sleutelrol in de bestuiving.
Hij staat bekend om zijn territoriale gedrag en kan gespot worden in bossen en aan de randen van open gebieden.
Biologische cyclus
- Zichtbaarheid: maart tot oktober
- Winterslaap: september tot april
- Voortplanting: maart tot augustus
- Larvestadium: maart tot september
- Volwassen stadium: april tot oktober
Het bont zandoogje is sedentair en begint met het leggen van eitjes (één voor één) op waardplanten, vaak grassen, waaruit rupsen ontstaan die zich voeden met de bladeren.
Nadat ze in de loop van een maand verschillende keren verveld zijn, veranderen ze in poppen en komen ze tevoorschijn als vlinders. Ze planten zich voort en de vrouwtjes leggen nieuwe eitjes, waarmee de levenscyclus, die tot 3 keer per jaar herhaald kan worden, voltooid is.
Ze overwinteren als poppen of rupsen.
Risico’s op verwarring
Rol in het ecosysteem
Als vlinder voedt het bont zandoogje zich voornamelijk met de nectar van verschillende bloeiende planten en heeft dus een generalistisch dieet. Zijn dieet is echter bifasisch en hij is gespecialiseerd in de keuze van de waardplanten waarin hij zijn eitjes legt. Zijn rupsen ontwikkelen zich door zich te voeden met grassen.
Bonte zandoogjes brengen verschillende stadia van hun leven door in verschillende habitats. Als eitjes en larven brengen ze hun tijd door op de waardplant. Als pop en vlinder schuilen ze in spleten of andere schuilplaatsen.
Het bont zandoogje wordt steeds vaker gezien in open gebieden, maar komt oorspronkelijk uit bossen. Hij lijkt zich te ontwikkelen als gevolg van klimaatverandering en de verplaatsing van soorten naar deze omgevingen. Hij zoekt het licht op, maar kan schaduw verdragen.
Beheren en onthalen
Om deze soort te bevorderen:
- Nectarproducerende bloemen te planten.
- Schaduwplekken te creëren (met bomen, struiken of hagen).
- De hoogte van de beplanting te spreiden.
- Laat te maaien volgens de fases van de soort.
- Het gebruik van pesticiden te verbieden.
Gerelateerde soortenfiches
Voedingsspecialisatie (flora) : Agrostis capillaris, Elymus repens, Dactylis glomerata, Holcus lanatus, Poa annua, Poa pratensis, Poa trivialis, Brachypodium pinnatum, Brachypodium sylvaticum, Calamagrostis arundinacea, Lolium perenne, Molinia caerulea, Deschampsia cespitosa...
Roofdieren : vogels (mussen, mezen, roodborstjes...), zoogdieren (egels, spitsmuizen, eekhoorns, vleermuizen...), reptielen (hagedissen, slangen...), amfibieën (kikkers en padden), Europese horzels, spinnen...
Parasieten : parasitaire wespen (trichogramma, compsilura concinnata, cotesia glomerata, hyposoter exiguae…), parasitaire wormen (steinernema feltiae, heterorhabditis bacteriophora…)
