Vegetalab, een gemeentelijke kwekerij voor een openbare ruimte vol met vaste planten in Vorst

Végétalab werd opgericht als onderdeel van het Petal-project (Plants for Environmental Transition and Life) voor een veerkrachtige vergroening van de stad en gefinancierd door Innoviris als onderdeel van de projectoproep ‘Co-create’. Het project wordt gezamenlijk beheerd door Apis Bruoc Sella, de boerderij Nos Pilifs, het Institut Redouté Peiffer, Brussel Mobiliteit, Leefmilieu Brussel en de gemeente Vorst, en door alle burgers die zich inzetten voor de openbare ruimte, om de straten mooier en natuurvriendelijker te maken.

In het kader van de projectoproep Klimaatactie kreeg de gemeente Vorst van Leefmilieu Brussel in 2020 een subsidie om met Végétalab de lokale en ecologische productie te ontwikkelen van biodiversiteitsvriendelijke wilde planten, voor gebruik in de openbare ruimte van Vorst, en om van deze kwekerij een ontmoetingsplaats te maken voor uitwisselingen en advies over de vergroening van de stad.

In 2022 wordt een tweede subsidie toegekend om de productieactiviteiten van Végétalab voort te zetten en het aantal bloemperken met meerjarige planten in de gemeente uit te breiden, in samenwerking met de dienst Groene Ruimte, buurtbewoners en verenigingen.

Sinds 2023 geniet Végétalab van financiële steun via het Wijkcontract 2 Wijken.

We hopen de functie van plantenkwekerij vanaf 2025 met eigen middelen te kunnen bekostigen.

Végétalab helpt burgers en lokale overheden met projecten om de openbare ruimte te vergroenen (boomspiegels, stoeptuinen, bloemperken ...) en biedt planten aan die afgestemd zijn op de beperkingen in de stad.

Met Végétalab kweekt de gemeente Vorst sierplanten, maar niet om het even welke:

• Meerjarige planten, die in de winter in rust gaan. Ze groeien van jaar tot jaar steeds royaler uit en leiden tot duurzame aanplantingen;
• Honingdragende planten, met alle positieve gevolgen voor bestuivers en de diversiteit van levende organismen;
• Onze planten worden gekweekt met respect voor het milieu. Ze zijn afkomstig van inheemse zaden die we zelf hebben geoogst in de regio Brussel. We werken zonder chemicaliën en begieten met gerecupereerd regenwater.

Sinds 2019 heeft Végétalab tal van projecten verwelkomd en geadviseerd en bijgedragen aan de ontwikkeling van talrijke bloemrijke zones in Vorst!

De kwekerij is gevestigd in een voormalige moestuin in de Bemptvallei en kan er rekenen op een rijke, vruchtbare grond.

Végétalab heeft een totale oppervlakte van 1.280 m2, waarvan 200 m2 gebruikt wordt voor de teelten, 1.000 m2 als weiland en voor struiken en heggen, en 80 m2 voor infrastructuur, zoals opslag van grond en compost.

De faciliteiten omvatten een vorstvrije tunnel van 10 x 5 m, uitgerust met een schaduwzeil voor de periode van juni tot september, die gebruikt wordt voor het verpotten, vermeerderen en overwinteren van de planten. Een keet van 10 m2 wordt voornamelijk gebruikt voor het opslaan van materiaal en zaden. Er is geen elektriciteit, verwarming of stromend water. Handgereedschap heeft de voorkeur en weiden worden één keer per jaar gemaaid.

De locatie heeft 9 reservoirs van 1.000 liter. Om het regenwater op te vangen zijn drie reservoirs aangesloten op het dak van de keet en twee op de opslagschuur, terwijl de andere met een tankwagen worden gevuld vanuit het dichtstbijzijnde regenwaterreservoir. Water geven gebeurt met een gieter en de gebruikte grond is turfvrij, gemaakt van lokale houtvezels en kokos van productieresten.

De gebruikte potten variëren van vierkante en ronde P9's tot gerecupereerde potten, inclusief formaten van 1 en 3 liter, sinds 2022.

• De traditionele chrysanten aan het Monument voor de Gesneuvelden worden vervangen door perken met vaste planten en struiken: 2 x 20 m²
• Tuin, bakken en borders bij 112 (gebouw van de gemeente): verschillende plantvakken aangelegd.
• ‘C'est mon Squarebeek’: vakken met onderbegroeiing van vaste planten (6 x 1 m²), bloemperken in de doodlopende straat (3 x 10 m²), betonnen plantenbakken vóór het gebouw (2 x 5 m²), 2 boomspiegels en een bebloemde heuvel (30 m²)
• Moestuin olieslagerij: bloemperken langs het toegangspad (40 m²)
• Dienst APRE: bloemperken langs de toegangsweg (15 m²)
• Bloemperken rond de serre van Végétalab (nuttig als voorbeeld voor het publiek)
• Divercity: collectieve beplanting van twee bedden (2 x 15 m²) als onderdeel van Vegetal Day
• Bloemperken op het Sint-Denijsplein (2 x 25 m²): de hoveniers zullen de bestaande grassen weghalen en verdelen, en grote aantallen vaste planten toevoegen.
• Aanleg van een perk en bassins op de begraafplaats van Vorst.
• Inrichten van een ‘Place to Bees’ (20 m²) met Apis Bruoc Sella in het kader van de Vegetal Week

• Vergroening van de Lisalastraat (4 bakken en 3 boomspiegels van 3 m bij 1,5 m) in het kader van de Vegetal Week
• Vullen van de bloembakken die door bewoners zijn gemaakt bij de participatieve inrichting van het Madelonplein
• Het kweken van zaailingen en samenstellen van zaadpakketten voor verdeling (Végétalab-oogsten) in het kader van de animatie door de dienst Netheid op bloemenmarkt van Vorst.
• Vullen van de bakken vóór de bibliotheek van Vorst.
• Renovatie en vullen van de 10 plantenbakken bij het buurtcentrum Wiels, met de coördinatoren en buurtbewoners
• Opruimen en zaad oogsten bij het Monument voor de gesneuvelden
• Tientallen struiken werden in de kwekerij ingekuild (renovatiewerkzaamheden aan de toegangspoort naar 112) op vraag van de afdeling Groene ruimten, om later opnieuw aangeplant te worden op andere plaatsen in de gemeente.
• De kwekerij neemt vaste planten en heesters in pot op (herdenking van Wapenstilstand bij het Monument voor de gesneuvelden) om te overwinteren, te vermeerderen en opnieuw aan te planten in 2024.
• Aanplant van 180 struiken en vaste planten op de Begraafplaats van Vorst (2 x 10 m²).