Grote Canadese gans Branta canadensis
Leer deze invasieve exotische gans herkennen, die veel voorkomt in Brussel.
.jpg)
Belangrijkste kenmerken
Zorgwekkende invasieve uitheemse soort voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Bijlage IV, Natuurordonnantie) Exotische invasieve soort, verontrustend voor de EU
Observeren, determineren, ontdekken
De Grote Canadese gans is een vogelsoort uit de familie van de Anatidae, waartoe ook eenden, ganzen en zwanen behoren. Ze is afkomstig uit Noord-Amerika en is een van de meest herkenbare en wijdverspreide trekvogels van dat continent. In veel regio’s van de wereld, waaronder het Brussels Gewest, wordt ze als een invasieve exoot beschouwd.
Deze middelgrote tot grote gans is eenvoudig te herkennen aan haar kenmerkend uiterlijk. Haar verenkleed is voornamelijk donkergrijs, met een zwarte kop en hals en een opvallende witte kinband. De snavel is zwart, relatief kort en kegelvormig. Poten en voeten zijn eveneens zwart.
Er is geen sprake van seksueel dimorfisme: mannetjes en vrouwtjes zijn identiek. Alleen de jonge exemplaren zien er doffer uit.
Deze sierlijke watervogels waren ooit heel populair in vijvers van parken en privé-tuinen, van waaruit ze zich hebben verbreid naar andere gebieden. De Canadese ganzen werden ook uitgezet voor de jacht.Groepen van tientallen ganzen zijn nu geen uitzondering meer.
Biologische cyclus
De gans is monogaam en vormt vanaf het tweede jaar een paartje voor het leven. Bij overlijden kunnen ze echter een nieuwe partner zoeken. Er zijn ook gevallen van polygamie gemeld.
Het vrouwtje legt 4 tot 8 witte eieren. De incubatieperiode duurt ongeveer 23 tot 30 dagen en wordt volledig door het vrouwtje verzorgd, terwijl het mannetje het territorium verdedigt.
Zodra de jongen uit het ei zijn gekomen, kunnen ze het nest verlaten en zichzelf voeden (precociale soorten). Ze volgen de ouders en verplaatsen zich lopend naar de waterpartijen die dienen als broedgebieden, soms ver van de nesten.
Zes tot negen weken later zijn de jongen klaar om te vliegen. Ze blijven bij de ouders tot het volgende voorjaar.
In het wild, in Noord-Amerika, is de soort een trekvogel. Bij ons is ze daarentegen gevestigd.
- Zichtbaarheid: januari tot december
- Voortplanting: maart tot juni
.jpg)
Rol in het ecosysteem
Hoofdzakelijk jonge scheuten, zaden, knollen en granen.
Het nest bevindt zich op de grond in struiken, of hogerop in een boomholte of een gebouw, maar nooit ver van het water. De nijlgans kan ook een oud nest van een roofvogel of reiger in gebruik nemen.
Vermijdt zoveel mogelijk dichtbeboste gebieden en geeft de voorkeur aan zoetwatermeren, rivieren en graslanden in parkachtige landschappen.
Samenleven en overlast vermijden
De aanwezigheid van grote groepen Canadese ganzen kan verschillende negatieve gevolgen hebben voor hun leefomgeving.
Groepen ganzen in stilstaande watergebieden kunnen bijdragen aan eutrofiëring door hun uitwerpselen in het water.
Grote concentraties ganzen kunnen in korte tijd aanzienlijke schade veroorzaken door hun uitwerpselen, waardoor wandelpaden en grasvelden ongeschikt worden voor recreatie. Dit verhoogt ook de toevoer van voedingsstoffen naar het water, wat kan leiden tot de ontwikkeling van blauwalgen en botulisme.
Het vertrappelen van de oevers door de ganzen verergert erosie. Hun aanwezigheid in kwetsbare gebieden zoals rietvelden kan deze habitats aantasten.
Net als de Nijlgans (Alopochen aegyptiaca) kan de Canadese gans agressief en territoriaal gedrag vertonen tegenover inheemse watervogels, zoals de Grauwe gans (Anser anser), en hun nesten vertrappen.
Deze soort wordt ook beschouwd als een mogelijke drager van de ziekte van Newcastle en vogelgriep.
De agressiviteit en verstoring van de omgeving kunnen paradoxaal genoeg juist bepaalde eenden ten goede komen. Zij profiteren van de afstand tot roofdieren, zoals vossen, en van de toename van voedselbronnen wanneer de ganzen ondergedoken planten naar boven halen.
- Creëer natuurlijke zones die biodiversiteit ondersteunen en veilige broedplaatsen bieden voor andere watervogels.
- Maai oevers pas laat in het seizoen om de vestiging van Canadese ganzen te verminderen.
- Voer geen watervogels en laat geen voedsel achter dat voor hen toegankelijk is.
- Laat geen dieren los in de natuur.
.jpg)
Laat nooit exotische dieren los in de natuur: dit kan niet alleen schadelijk zijn voor de biodiversiteit (voedsel- en nestconcurrentie, predatie, ziekteverspreiding), maar ook voor de dieren zelf, die mogelijk niet kunnen overleven (klimaat, voedselbeschikbaarheid, enz.).
.jpg)
Verplichtingen, verbodsregels... Wat zegt de wet ?
Het is verboden om :
- Gereglementeerde invasieve uitheemse soorten te introduceren, te fokken, te verkopen, te vervoeren of in het wild uit te zetten.
Het is verplicht om :
- Een afwijking te verkrijgen van het gewest om, onder strikte voorwaarden zoals inperking, invasieve uitheemse soorten die zorgwekkend zijn voor de Europese Unie te houden voor wetenschappelijke doeleinden of om redenen van groot openbaar belang.
- Een afwijking te verkrijgen van het gewest om, om zorgwekkende invasieve uitheemse soorten voor de Europese Unie te transporteren in het kader van hun uitroeiing.
