Over Renature Brussel Contact
nl
Een initiatief vanLeefmilieu Brussel

Plaats een kippenhok

Kippen zijn echte recyclagekampioenen en de ideale bewoners van een natuurlijke tuin! 

Ontdek hoe u makkelijk een natuurvriendelijk kippenhok maakt.

Draadkippenhok tegen vossen

Plaats een kippenhok

Een kippenhok is veel meer dan alleen een bron van verse eieren. Het is een echt toevluchtsoord voor de natuur en een grote troef voor tuiniers in hun strijd tegen mos en slakken. Een individueel of een collectief project? Een kippenhok is sowieso een natuurvriendelijk initiatief, maar de plaats van het hok is cruciaal voor het welzijn van de kippen.

Technische info

Doelgroep Particulieren - Overheidinstanties
Seizoen Herfst - Lente
Type actie Plannen - Inrichten - Onderhouden
Betrokken ruimte Tuin   - Groene ruimte - Speelplaats
Niveau Beginnend

Het plaatsen van uw kippenhok voorbereiden 

Waar plaatst u uw kippenhok?

Enkele basisprincipes om de meest geschikte plaats te bepalen:

  • Plaats uw kippenhok op een rustige plek uit de wind, beschermd tegen roofdieren.
  • Plaats het indien mogelijk dicht bij een boom zodat de kippen kunnen genieten van natuurlijke schaduw en bescherming kunnen zoeken tegen vliegende roofdieren ... Maak de grond gelijk zodat het kippenhok op een vlakke ondergrond komt te staan.
  • Als de kippen in een afgesloten hoek van de tuin zitten, geef hen dan elk minstens 5 m² om te scharrelen en vrij rond te lopen.
  • U kunt uw kippen ook vrij laten rondlopen in de tuin. Denk er in dat geval aan om uw bloemperken of moestuin af te schermen, of een composthoek in te richten waar ze kunnen smullen van allerlei lekkers.
  • U kunt ook 'verplaatsbare' omheiningen in elkaar plaatsen zodat de kippen op specifieke plaatsen de grond kunnen omwerken. Die omheiningen zijn niet bedoeld als kippenhokken, maar zijn gewoon 'speelruimtes' voor uw kippen overdag.
Wist u dat?

Beter dan de oranje zak: Twee kippen kunnen per jaar tot 150 kg organisch afval verwerken.

Kies uw kippen

Kies een sterk ras dat goed aangepast is aan ons klimaat. En daarvoor gaat er niets boven een lokale kip. Door te kiezen voor een Hervehoen, Ardenner hoen, Brakel of Watermaalse of Bosvoordse baardkriel draagt u uw steentje bij aan het behoud van het Belgische genetische erfgoed. Via de vzw Red een Legkip kunt u ook kippen adopteren die uit de legindustrie komen.  

Kippen zijn sociale dieren dus voor hun welzijn neemt u er beter minstens twee. Voor eieren hoeft u bovendien geen haan te nemen!  

Vosbestendig kippenhok van draad
Vosbestendig kippenhok van Domaine des Silex © F. Didion, Leefmilieu Brussel

Uw kippenhok bouwen

Welke materialen hebt u nodig ?

    • Onbehandeld hout voor de structuur (kies voor duurzame, niet-giftige materialen zoals hout met het FSC- of PEFC-label, onbehandeld of warmtebehandeld hout (EUR EPAL-pallet met HT)). Zorg voor een verhoogde vloer om het kippenhok te beschermen tegen vocht. Vermijd spleten in de structuur en muren (om te vermijden dat bloedluizen het kippenhok binnendringen).
    • Kippengaas/traliewerk voor de ramen (zorg voor goede ventilatie om ophoping van vocht te voorkomen – dat kan immers leiden tot ziektes – maar zonder te veel tocht).
    • Een deur (groot genoeg om het kippenhok gemakkelijk schoon te maken).
    • Waterdicht en isolerend materiaal voor het dak (bijvoorbeeld hout, pvc-platen of dakpannen). Zorg ervoor dat het dak helt zodat het regenwater eraf kan vloeien. De hoogte van het dak kan op het hoogste punt ongeveer 2 m zijn en op het laagste punt ongeveer 1,8 m.
    • Schroeven.
    • Scharnieren voor de deur en de ramen. Er bestaan deurtjes die automatisch sluiten om aanvallen van vossen of marters te voorkomen (bijv. ChickenGuard of Omlet).
    • Stro als strooisel.
    • En natuurlijk: een paar kippetjes!
Twee Watermaalse Baardkriel hennen
Watermaalse Baardkrielen © Alain Demester

Uw kippenhok inrichten

Uw kippenhok moet ten minste de volgende elementen bevatten:

  • Een hoofdruimte dat kan worden afgesloten, met een vloeroppervlak van minstens 2 m² per kip.
  • Een legnest : een mandje of doosje van 30 cm x 30 cm met stro of zaagsel. Kippen leggen niet allemaal tegelijk. Zorg daarom voor één legnest voor twee kippen.
  • Een zitstok : bevestig een stok met een diameter van 6 cm tussen twee muren van het kippenhok, ongeveer 1 m van de grond. Zorg voor stokken op verschillende hoogtes zodat de dieren van stok naar stok kunnen springen om hoger te komen.

  • Een stofbad : een bak met droog zand waarin de kippen zich kunnen uitleven om hun veren van parasieten te ontdoen.
  • Een voederbak die sluit om te voorkomen dat voedsel wordt verspreid en gestolen door andere opportunistische dieren.
  • Een drinkbak met schoon water dat elke dag moet worden ververst.
  • Een loopplank zodat de kippen in en uit hun hok kunnen lopen.
Diagram met verschillende mogelijke indelingen van kippenhokken
Voorbeelden van mogelijke inrichtingen © Leefmilieu Brussel
Foto van een stapel dood hout
Een stapel dood hout © Daseaford, Shutterstock 

Natuur rond uw kippenhok

Plant inheemse struiken en planten rond uw kippenhok om insecten en vogels aan te trekken, die helpen bij het bestrijden van parasieten. Ze bieden ook extra beschutting voor uw kippen en bevorderen de biodiversiteit van uw tuin.

Laat enkele houtblokken of takken en dode bladeren in een hoek liggen. Ze vormen een schuilplaats voor insectenlarven, die rijk zijn aan eiwitten en bijzonder in de smaak vallen bij kippen.

Bescherm uw kippen tegen roofdieren

  • Zelfs in de stad hebben kippen vijanden. Hun grootste vijanden zijn vossen, maar ook (steen)marters kunnen hen aanvallen. Roofdieren jagen 's nachts. Het is dus cruciaal dat u uw kippen elke avond binnen zet om ze te beschermen tegen roofdieren die klimmen en graven. Zorg daarom voor:
  • Een stevige afsluiting van 1,9 m hoog, met een maximale maaswijdte van 3-4 cm.
  • Graaf de afsluiting 50 cm in de grond. Als dat niet kan, plaats dan vloertegels, traliewerk of planken over een breedte van 40 cm aan de buitenkant van de afsluiting.
  • Vouw de afsluiting aan de bovenkant 40 cm naar buiten om een hoek van 20° tot 30° te maken.
 Kippenhok met ingegraven gaas en stevig hek van 1,9 m hoog, schuin naar buiten gericht
Vosbestendig kippenhok © Leefmilieu Brussel
Opgelet!

Als er om gezondheidsredenen een avondklok is ingesteld (zoals een vogelgriepepidemie), bedek uw kippenhok dan met een net met smalle mazen om contact tussen uw kippen en wilde vogels te voorkomen. 

De kippen mogen in deze periode niet naar buiten, tenzij in een afgesloten ren.

Samenleven met andere vogels uit de buurt

Duiven, eksters, kraaien en roofvogels houdt u beter uit de buurt van uw kippen. Ze kunnen immers stress veroorzaken bij uw kippen, hun eieren of voedsel stelen of ze zelfs doden.  

Anderzijds zijn kippenhokken een paradijs voor mussen, die steeds minder talrijk aanwezig zijn in Brussel. Ze komen er graantjes pikken en water en veren halen en houden ook wel van een zandbadje. Hun aanwezigheid is geen probleem voor de kippen. Misschien ziet u wel een heggenmus. 

Zorg voor een maaswijdte van maximaal 2,5 tot 3 cm om kleine vogels in het kippenhok binnen te laten. 

Vosbestendig kippenhok van Domaine des Silex
Vosbestendig kippenhok van Domaine des Silex © F. Didion, Leefmilieu Brussel

Onderhoud van uw kippenhok en natuurlijke zorg voor uw kippen

Uw kippenhok regelmatig onderhouden, is essentieel voor de gezondheid van de kippen:

  • Ververs het strooisel minstens een keer per week en maak de voeder- en drinkbakken schoon. Kippenmest is een uitstekende natuurlijke meststof voor uw tuin. Gebruik het dus zeker om uw bodem te verrijken.
  • Maak het volledige kippenhok twee tot vier keer per jaar schoon met zeepwater. Om het te ontsmetten, moet u de muren en het plafond om de twee jaar witten.
  • Zorg elke dag goed voor uw kippen: Zorg voor een evenwichtig voedingspatroon. Geef de voorkeur aan keukenresten en biologische granen om pesticiden te vermijden.
  • Kippen zijn omnivoren, dus zorg voor gevarieerde voeding (bepaalde commerciële mixen zijn aangepast aan hun behoeften, en granen alleen zijn niet voldoende), of laat ze rondscharrelen in de tuin.
  • Zorg ervoor dat de grond in het kippenhok natuurlijk is, en vul eventueel aan met zand en kleine kiezels. Die zijn nodig voor de goede werking van het spijsverteringsstelsel van de kippen (voor hun spiermaag).
Weg met bloedluizen !

Krabben uw kippen zich vaak? Dan zitten er misschien bloedluizen in het kippenhok. Hoe raakt u ervan af?  

  1. Maak het kippenhok schoon met zwarte zeep. 
  2. Bestrooi het kippenhok met diatomeeënaarde of houtas. 
  3. Herhaal de handeling een of twee keer per week tot de luizen verdwenen zijn. 
  4. Draag een masker om te vermijden dat u het stof inademt!


Raadpleeg een dierenarts als de problemen aanhouden.

    Vosbestendig kippenhok van draad
    Vosbestendig kippenhok van Domaine des Silex © F. Didion, Leefmilieu Brussel

     Verplichtingen, verbodsregels, procedures ... Wat zegt de wet?

    Het is verboden om :

    • Hanen bezitten in bepaalde Brusselse gemeenten:
      Informeer bij de gemeentelijke diensten om de geldende regelgeving in uw omgeving te kennen.

    Het is verplicht om :

    • Vragen om een milieuvergunning van klasse 2 vanaf 30 kippen. De aanvraag wordt ingediend bij de gemeente, voor particuliere aanvragers (kosten 125 €), of bij Leefmilieu Brussel voor publieke aanvragers.

    Gerelateerde soortenfiches